Słowo dotychczas, zgodnie z jego sensem, odnosi się do zdarzenie lub stanu trwającego do obecnej chwili. Czy nie razi wiec nielogiczność odnoszenia go do przeszłości? "Pod koniec życia pan X zaczął uprawiać gimnastykę, czego dotychczas nie robił". Czy nie bardziej logiczne jest określenie dotamtychczas? Wiem, że takiego słowa w słownikach nie ma, a język nie ma struktury wyłącznie logicznej, lecz także historyczną, tym niemniej warto by je upowszechnić. Prywatnie sam używam go.

W wypowiedziach moich znajomych słyszę na przykład takie zdania: „Ta książka wartała (była warta) więcej, niż za nią zapłaciłeś’’; „Wartałoby (warto by) się zainteresować tą sprawą’’. Czy słowa wartała, wartałoby są dopuszczalne w języku literackim? Czy może mają status potoczności? A może po prostu są błędne?

Szanowna Poradnio,
spotkałem się z różnymi opiniami na temat określenia heteryk. Dla mnie – osoby heteroseksualnej – jest to słowo ewidentnie obraźliwe (tak samo jak dla osoby homoseksualnej obraźliwe jest słowo pedał). Nie wiedzieć czemu, autorzy niektórych słowników kwalifikują je jako potoczne, nie zauważając (bądź nie chcąc zauważyć) pejoratywnego wydźwięku, który w sobie zawiera.
Jak według Państwa należałoby to słowo zakwalifikować na potrzeby definicji słownikowej i nie tylko?

„GDDK zleci przebudowę skrzyżowania i wykonanie lewoskrętu’’. To chyba nowe znaczenie słowa, dotychczas lewoskręt był manewrem, i to głównie zakazywanym. W Internecie piszą też o prawoskrętach, wprowadzanych i przebudowywanych. Co jednak oznacza „brak prawoskrętu’’:
– że nie ma drogi w prawo?
– że jest droga, lecz jest zakaz skrętu?
– że jest droga, wolno skręcić, ale nie ma wybudowanego prawoskrętu – pasa?
I czy prawoskręt jako manewr jest wystarczająco obecny w użyciu, by znaleźć się w słownikach?

Chciałbym się zapytać, czy słowo zajebiście to przekleństwo? Było już podobne pytanie i odpowiedź była twierdząca, co jest sprzeczne z tym, co widnieje w internetowym słowniku. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Pozdrawiam.

W tekście, który redaguję, pojawiła się nieodmieniona węgierska nazwa Zalaegerszeg (miasto) w związku z wyrazem burmistrz – burmistrz Zalaegerszeg. Zapisałem jednak formę odmienioną, czyli (burmistrz) Zalaegerszegu, gdyż uznałem ją za zgodną z normą (odmiana jak: M. Brzeg, D. Brzegu…). Autor tekstu upomniał mnie natomiast, by przywrócić poprzednią formę nazwy, czyli formę nieodmienioną (Zalaegerszeg). Której formy powinienem użyć?

Szanowni Państwo,
interesuje mnie zapis liczebników w prozie. Który zapis będzie poprawny?

• skazano ich na dwa lata–pięć lat; siedem i pół tysiąca–dwadzieścia pięć tysięcy
  czy
  
• skazano ich na dwa–pięć lat; siedem i pół–dwadzieścia pięć tysięcy?
  

Rozumiem, że dwadzieścia–pięćdziesiąt tysięcy ludzi może być mylące: nie wiadomo, czy chodzi o dwadzieścia czy dwadzieścia tysięcy?

Pozdrawiam
Katarzyna C.

Ostatnio ukazały się w Polsce książki w nowej serii współczesnej literatury iberoamerykańskiej: postm@condo. Opublikowano dotychczas powieści Jaime’ego Bayly’ego i Edmundo Paza Soldana. Jednak w informacjach prasowych (i omówieniach sprzed lat, np. tłumacza) prawie nikt nie odmienia imion tych autorów (Jaime – Jaime’ego, Edmundo Paz – Edmundo Paza). Dlaczego?

Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?

W dobie pandemii spotykamy każdego dnia informacje o pikowaniu zachorowań czy też pikach. W WSJP pikowanie (oprócz znaczeń krawieckiego i rolniczego) to gwałtowne nurkowanie samolotu. A pik to kolor w kartach. W języku rosyjskim pik to szczyt, najwyższy szczytem w ZSRR był Pik Komunizma (obecnie ta góra w Tadżykistanie nazywa się inaczej). Czy więc mamy do czynienia z pikowaniem zakażeń, czy ze wzrostami?

Elżbieta S.